នោះគឺវត្តបុទុមសាគរ (Chùa Chợ) មានទីតាំងស្ថិតនៅអនុសង្កាត់លេខ៥ ទីរួមស្រុក Cầu Kè ស្រុក Cầu Kè ខេត្ត Trà Vinh។ ជាវត្តបុរាណដែលមានដាំដើមដូងខ្ទិះដំបូងបង្អស់នៅ Việt Nam។ បន្ទាប់ពីដើមដូងងាប់ គល់ដូងក៏ត្រូវបានព្រះសង្ឃបំពាក់ស្បង់ចីវរ ព្រមទាំងដាក់តាំងសម្រាប់គោរពបូជាទៀតផង។
វត្តបុទុមសាគរ (Chùa Chợ)មានភាពចម្លែកខុសពីវត្តដទៃទូទាំងប្រទេស ក្រៅពីគោរពបូជាព្រះពុទ្ធ វត្តថែមទាំងមានគោរពបូជា គល់ដូងខ្ទិះផងដែរ។ យោងតាមថេរដីការរបស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Thạch Dung ចៅអធិការវត្តបុទុមសាគរ (Chùa Chợ)៖ “ ដើមដូងខ្ទិះបុរាណនេះ ត្រូវបានដាំដោយព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Thạch Sô
ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Thạch Sô ជាមួយគល់ដើមដូងខ្ទិះដែលបំពាក់ដោយចីវរដែលត្រូវបានព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយរៀបចំទីអាសនៈសម្រាប់គោរពបូជា។
ព្រះអង្គបាននាំយកមកពីប្រទេសក្រៅ បន្ទាប់ព្រះអង្គបានសំណាក់សិក្សានៅបរទេសកាលពីឆ្នាំ១៩២៤។ ដល់ឆ្នាំ១៩៣០ ដើមដូងខ្ទិះក៏ចាប់ផ្តើមមានផ្លែ ចាប់ពីនោះមក ព្រះសង្ឃក្នុងវត្តក៏បានផ្តល់ពូជដូងខ្ទិះនេះសម្រាប់ចែកជូនប្រជាពុទ្ធបរិស័ទ Khmer ខេត្ត Trà Vinh ដើម្បីដាំ។ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៦ ដើមដូងខ្ទិះក៏ចាប់ផ្តើមលូតលាស់ជាបន្តបន្ទាប់បានប្រមាណជាង២០ម៉ែត្រទើបត្រូវខ្យល់បក់រលំបាក់។
ដូច្នេះហើយ ដើម្បីទុកជាការរំលឹកនឹកដល់ប្រភពនៃពូជដូងខ្ទិះដែលមានដំបូងបង្អស់នៅ Việt Năm ព្រះសង្ឃក៏បានបំពាក់ចីវរ ដាក់តម្កល់រក្សាទុកនៅក្នុងទូកញ្ចក់ រួចអុជធូបជាប្រចាំផងដែរ។ “ដើមដូងបានជួយបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងច្រើនបង្កបង្កើតពូជ និងអាចរកបានប្រភពប្រាក់ចំណូលទៀតផង ដូច្នេះហើយ ទើបព្រះសង្ឃតម្កល់គោរពបូជា” ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ Thạch Dung មានថេរដីការដូច្នេះ។
ព្រះវិហារ និងអាគារតាំងពិព័ណ៌។
ផ្តើមពីភាពចម្លែកអស្ចារ្យនៃដើមដូងខ្ទិះ វត្តក៏ត្រូវបានមនុស្សម្នាដឹកឮ អញ្ជើញមកទស្សនា និងគោរពបូជា។ ជាពិសេស បងប្អូនប្រជាពុទ្ធបរិស័ទស្រុក Cầu Kè ទាំងមូល និងសម្បុរសជនជិតឆ្ងាយដែលជាអ្នកជួញដូរដូងខ្ទិះ ក៏បានរួមវិភាគទានកសាងវត្តកាន់តែរុងរឿងដូចសព្វថ្ងៃនេះឯង។
មានឱកាសមកគោរពបូជាវត្ត យើងនិងមានអារម្មណ៍ស្រស់ថ្លាហាក់បីដូចជាឈានចូលប្រាសាទមាសដ៏ឧត្តុង្គឧត្តម ប្រកបដោយព័ណ៌សម្បូរយ៉ាងភ្លឺផ្លេក អមដោយក្បូរក្បាច់រចនាយ៉ាងល្អប្រណិត។
វត្តបុទុមសាគរ (Chùa Chợ) មានរចនាបថនៃស្ថាបត្យកម្មអង្គរ ដែលជាស្ថាបត្យកម្មប្រពៃណីរបស់ជនជាតិ Khmer សុទ្ធសាត។ សាងឡើងដោយឯកសណ្ធានជាកំពូលចេតិយស្រួច ក្បាច់រំយោលស្បូរជាច្រើនជាន់ បង្គាប់ខ្លួនក្នុងចន្លោះពណ៌បៃតងជុំវិញ ដែលត្រូវបានចម្លាក់យ៉ាងល្អិតល្អន់ និងទំនើបទៀតផង។ រូបសំណាកសត្វពស់នាគក្បាល៥ ដែលតំណាងឱ្យព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីអុជបំភ្លឺមនុស្សសត្វទាំង ឡាយ ជួយអ្នករាល់គ្នាឆ្ពោះទៅកាន់ធម៌សុច្ចរិតតាមព្រះពុទ្ធឱវាទ។
ទីធ្លាធំទូលាយ ងាយស្រួលសម្រាប់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទចាត់តាំងសកម្មភាពជំនឿសាសនា។
មិនត្រឹមតែវត្តបុទុមសាគរ (Chùa Chợ) ប៉ុណ្ណោះទេ ពោលគឺវត្តអារាម Khmer ទាំងឡាយនិយាយរួម តាំងពីបុរមបុរាណមក តែងជាមណ្ឌលសម្រាប់សកម្មភាពវប្បធម៌ជំនឿសហគមរបស់ Khmer និងបងប្អូនទូទាំងភូមិភាគទៀតផង។ តាំងពីកិច្ចនិយមសាសនារហូតដល់បុណ្យទានប្រពៃណីផ្សេងៗតែងត្រូវបានប្រព្រឹត្តិឡើងនៅក្នុងវត្ត មានភាពទាក់ទាញមនុស្សម្នាយ៉ាងច្រើនកុះករអញ្ជើញមកទស្សនា គោរពបូជាផងដែរ៕
Lâm Đươl
