ទូរស័ព្: 0274 383 347
សុក្រ, 10-10-25 16:23:08

ជនជាតិចិនអភិរក្សសិល្បៈចំរៀងល្ខោនបុរាណ

ជាមួយកាយសម្ហតែងតាមបែបសរុប រាល់ចង្វាក់រាំ ច្រៀងយ៉ាងរៀបរយដែលយោងតាមសម័យកាល សិល្បៈច្រៀងរាំ និងរឿងល្ខោនបុរាណគឺជាចំណីខាងស្មារតីមិនអាចខ្វះបានក្នុងជីវភាពរស់នៅនៃវប្បធម៌សហគមរបស់ជនជាតិចិន។

ដោយឡែកចំពោហជនជាតិចិននៅកាម៉ាវ លោកត្រឹងក្វេឌិញ ប្រធានគណកម្មវត្តលោកយាយធៀងហូវថាញ់ម៉ូវ (សង្កាត់២ ក្រុងកាម៉ាវ) បានរៀបរាប់មកវិញថា កាលពីឆ្នាំ១៩៧២ ការិយាល័យចំរៀងបុរាណឃុំដុងតឹម (ដែលសព្វថ្ងៃមានតីតាំងស្ថិតនៅដងវិថីហ្វាងយ៉ីវ សង្កាត់២ ក្រុងកាម៉ាវ ជាកន្លងសកម្មភាព និងបង្កើតក្រុមចម្រៀងសម្រាប់អ្នកកាប់អុសដំបូងបង្អស់របស់ជនជាតិចិននៅកាម៉ាវ។ “ជំនាន់នោះ ការបង្កើតក្រុមចម្រៀងគឺដើម្បីទិសដៅឃោសនាចលនាបងប្អូនជនជាតិចិនចូលរួមច្រៀងជាភាសាចិន។ យើងខ្ញុំក៏បានជួលគ្រូចម្រៀងមកអំពីខេត្តសុកត្រាំងឲ្យបង្ហាត់ច្រៀងដើម្បីច្រៀងបម្រើនារដូវបុណ្យថ្វាយលោកយាយ។ ថ្វីត្បិតតែដូច្នោះ ក្រុមអ្នកច្រៀងទាំងនេះគ្រាន់តែសកម្មភាពបានត្រឹម៣ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះក៏បែកខ្ចាយអស់”។

សព្វថ្ងៃនេះ ដើម្បីបម្រោះមាមីងបងប្អូនចូលរួមថ្វាយលោកយាយ គណកម្មការវត្តតែងបានអញ្ជើញបណ្តាក្រុមចម្រៀងល្ខោនបុរាណមកអំពីទីក្រុងហូជីមិញដើម្បីសម្តែង។ និយាយអំពីសិល្បៈចម្រៀងល្ខោនបុរាណនៅក្រុងសាយហ្កង ផ្សារធំ គឺគ្មានអ្នកណាមិនស្គាល់ភាពល្បីឈ្មោះនៃក្រុមចម្រៀងល្ខោនថុងញ៉ឹកក្វាងជីវនោះទេ។ សព្វថ្ងៃ ក្រុមកំពុងសកម្មភាព ដោយមានលំហូរ២យ៉ាងដ៏ឆ្នើម គឺជាផ្នែកខាងល្ខោនបែបវៀតនិងចិន។ ល្ខោនវៀតប្រើភាសាក្វាងដុង (ចម្រៀងក្វាង) ចំណែកល្ខោនចិនវិញប្រើភាសាចិនកាតាំង។

ការតុបតែងមុខត្រូវតែសិក្សាដោយប្រុងប្រយ័ត្ននូវស្គ្រីប ហើយធ្វើតាមយ៉ាងដិតដល់នូវបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់តួអង្គនីមួយៗ។

ដោយសារលក្ខណៈពិសេសរបស់ភាសា ល្ខោនបែបវៀតក៏មានភាពទាក់ទាញភ្ញៀវទស្សនាច្រើនជាង ពីព្រោះបានទស្សនាការសម្តែងល្ខោននេះក្នុងរាត្រីតែមួយ។ ទន្ទឹមនិងនោះ មានបងប្អូនជនជាតិចិនជាច្រើនចេះភាសាក្វាងដុង ទើបការចូលរួមទស្សនាអ្នកទាំងឡាយនិងបានយល់ដឹងរាល់គ្រប់អត្ថន័យក្នុងការសម្តែង។

បណ្តាសាច់រឿងល្ខោនបុរាណក្នុងការសម្តែងរបស់ជនជាតិចិន តែងបានផ្តោតលើរឿងព្រេងបុរាណរបស់ចិន មានដូចជា៖ ភុងងីឌិញ ទៀកឌិញសាង ផាងលេហ្វេ។ បន្ទាប់មកនេះ ជាមួយការលាយឡំខាងវប្បធម៌ សិល្បៈកៃលឿងណាមបូក៏ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលរាល់ការសម្តែងដែលពោរពេញដោយលក្ខណៈវៀតណាម ដូចជា៖ តឹមកាម លីធឿងគៀក...។

ដើម្បីញុំាងឲ្យកម្មវិធីសម្តែងកាន់តែមានការចាប់អារម្មណ៍ គឺត្រូវឆ្លងកាត់ការហ្វឹកហាត់យ៉ាងមាត់ចត់ណាស់ដែរ។

អ្នកស្រី ត្រឹងអាញធឺ ប្រធានក្រុមល្ខោនបុរាណថុងញ៉ឹកក្វាងជីវ មានប្រសាសន៍៖ “ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលសិល្បករដ៏ជំនាញមួយរូប គឺជាការលំបាកខ្លាំងណាស់ តាំងពីរបៀបច្រៀងរហូតដល់កាយវិកាសម្តែង ក្រសែភ្នែក ទឹកមុខញញឹមសុទ្ធតែមានរៀបរៀបរយ។ ក៏ដូចជាល្ខោនហាកបូយឬក៏កៃលឿង ប្រភេទសិល្បៈប្រពៃណីនេះកំពុងត្រូវសាបសូនជាសន្សឹមៗក្នុងសហគមជនជាតិចិន ការជម្រើសបញ្ញវ័នសម្រាប់យកមកស្នបន្តក៏ជាការេពិបាកំមួយដែរ។ សព្វថ្ងៃ មានសិល្បករជាង៣០រូបក្នុងក្រុមដែលសុទ្ធសឹងជាអ្នកមានវ័យចាស់ជរា គ្រប់សមត្ថភាពដើម្បីធានាការសម្តែងក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី និងបុណ្យទានសំខាន់ៗប៉ុណ្ណោះ ដូចជាបុណ្យថ្វាយលោកយាយ លោកតាជាដើម”។

ក្នុងការប្រកបជីវភាពដ៏សែនលំបាក សិល្បករអ្នកសម្តែងល្ខោនក៏មិនមានគំនិតចង់បោះបង់អាជីពនោះដែរ ពីព្រោះសម្រាប់ពួកគាត់ ផ្នែកខាងវិស័យសិល្បៈតែងជាមោទនភាព ជាចំណាប់អារម្មណ៍សម្រាប់ការខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអភិរក្សអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ជនជាតិចិនដែលរៀបច្បងគ្រប់ជំនាន់បានបន្សល់ទុកមក៕

 

អាញទឹង-ហ៊ីវងៀ

 

Tags:

ពង្រឹងសាមគ្គីភាព

សាលាទាន (អាគារសកម្មភាពវប្បធម៌សហគមន៍ Khmer) គឺជាកន្លែងដ៏សំខាន់សម្រាប់ជនជាតិភាគតិចក្នុងការរៀបចំសកម្មភាពវប្បធម៌ ចាត់តាំងពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗ និងការដោះដូរ ជួបជុំ និងចែករំលែកបទពិសោធន៍រវាងគ្នាទៅវិញទៅមក។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយក៏បានរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹងសាមគ្គីភាពក្នុងភូមិស្រុកទៀតផង។

ឆ្ពោះទៅគ្មានតំបន់ជួបលំបាកពិសេសទៀត

ក្រោយរយៈពេល ៥ ឆ្នាំដែោលបានផ្សព្វផ្សាយអនុវត្ត (២០២១-២០២៥) កម្មវិធីគោលដៅជាតិអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមតំបន់ជនជាតិភាគតិច បានរួមចំណែកផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់តំបន់ជនបទដែលមានបងប្អូនជនរួមជាតិភាគតិចរស់នៅច្រើនកុះករទូទាំងខេត្ត Cà Mau ជួយគ្រួសារជាច្រើនមានលក្ខណៈលំនឹងជីវភាព ឈានឡើងចាកផុតពីភាពក្រីក្រ។

ជាមណ្ឌលវប្បធម៌ជំនឿសាសនារបស់ជនរួមជាតិ Khmer

ត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៩៥២ វត្តសិរីវង្សា ពុធធ្លេថ្មី (Hoà Bình Mới) ស្ថិតនៅឃុំ Hoà Bình មិនត្រឹមជាសំណង់នៃស្ថាបត្យកម្មព្រះពុទ្ធសាសនាទក្ខិណានិកាយ Khmerដ៏ស្រស់បំព្រង និងចម្រុះដោយពណ៌ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងត្រូវបានចាត់ទុកថាជា “បេះដូង” នៃវប្បធម៌ជំនឿ ដែលតែងផ្សារភ្ជាប់រវាងសហគមន៍របស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmerទាំងឡាយនៅទីនេះទៀតផង រួមចំណែកធ្វើឱ្យកាន់តែសម្បូរបែបថែមទៀតខាងលក្ខណៈវប្បធម៌ប្រពៃណីរួមរបស់ខេត្ត្ត Cà Mau។

វត្ត Khmer: “សារមន្ទីររស់” នៅកណ្តាលភូមិស្រុក

សម្រាប់តំបន់ភោគផលដូចជាខេត្ត Cà Mau បណ្តាវត្ត Khmer ទាំងឡាយ មិនត្រឹមតែជាសំណង់សាសនាដ៏សក្តិសិទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជា "សារមន្ទីររស់" ដ៏វិសេសវិសាល និងជាកន្លែងអភិរក្ស និងពង្រីកនូវព្រលឹងនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌សម្រាប់បញ្ញវន្តគ្រាប់ជំនាន់ទៀតផង។

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

លក្ខណៈបុរាណនៃវត្តចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát)

វត្តរតនារង្សី ចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát) មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ Rạch Giá ខេត្ត An Giang ជាវត្ត Khmer បុរាណផងដែរសម្រាប់ខេត្ត An Giang។ វត្តត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌប្តវត្តិសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិតាមសេចក្តីកំណត់លេខ ៩២១-QĐ/BT ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៤។

ចលនាសង្គម ដើម្បីបម្រើសង្គមវិញ

ជនរួមជាតិ Hoa នៅ Cà Mau មានប្រមាណ ៦.២០០ គ្រួសារ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៤.៦២៥ នាក់។ ជនជាតិ Hoaនៅទីនេះ បើទោះជាមិនច្រើនធៀបទៅនឹងខេត្តជិតខាងក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានបញ្ញវន្ត គ្រូបង្រៀន និងពាណិជ្ជករយ៉ាងច្រើន។ ពួកគាត់មានស្មារតីសាមគ្គី ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយរស់នៅយ៉ាងចុះសម្រុងជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដទៃទៀត។

ទេសភាពវត្តពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ)

វត្តសិរីពោធិមង្គល ពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ) មានទីតាំងស្ថិតនៅទីរួមស្រុក A1 ឃុំ Hoà Bình ខេត្ត Cà Mau ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយដែលត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៥៥៦។ នេះក៏ជាវត្តដែលមានសគុណលើបដិវត្តន៍ផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែបានឆ្លងកាត់ជាច្រើនសម័យកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ វត្តពុតធ្លេចាស់នូវតែរក្សាបានតម្លៃផ្នែកខាងស្ថាបត្យកម្មបែបប្រពៃណីបុរាណ ព្រមទាំងក្លាយជាកន្លែកទេសចរណ៍ជំនឿសានសាដ៏សំខាន់ផងដែរសម្រាប់សហគម Khmer នៅភូមិភាគ។

អស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មវត្ត Vĩnh Hưng

ទីក្រុង Cần Thơ ជាក្រុងមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏យូរឡុងណាស់មកហើយ។ នេះក៏ជាតំបន់ទីតាំងដែលសម្បូរដោយសំណង់ខាងសាសនានៃវត្តអារាមរបស់បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូន Kinh - Khmer - Hoa ដ៏ល្បីរន្ទឺ មានដូចជា៖ វត្តស្រឡូង (Chén Kiểu) វត្តសំរោង វត្តលោកយាយ Thiên Hậu និងវត្ត Đất Sét រាល់វត្តនីមួយៗតែងមានលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មដ៏ពិសេសផ្ទាល់ខ្លួន និងមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំទៀតផង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយមកគោរពបូជា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះមានវត្ត Vĩnh Hưng ផងដែរ។

សហគ្រាស - ម៉ាក