ទូរស័ព្: 0274 383 347
សុក្រ, 10-10-25 20:30:53

សម្បូរបែបនៃស្ថាបត្យកម្មទីតាំងគោរពបូជា

បច្ចុប្បន្ន ទូទាំងខេត្ត Cà Mau មានសាសនាសំខាន់ៗចំនួន៦សាសនា ដែលកំពុងដំណើរការយ៉ាងស្របច្បាប់ រួមមាន៖ ព្រះពុទ្ធសាសនា កាតូលិក ដំណឹងល្អ Cào Đài, Phật giáo Hoà Hảo, Tịnh độ Cư sĩ Phật hội Việt Nam ដោយមានបរិស័ទប្រមាណជាង៣៧០នាក់។ ស្ទើតែគ្រប់ភូមិភាគទូទាំងខេត្តសុទ្ធតែមានទីតាំងសម្រាប់គោរពបូជាតាមជំនឿនៃសាសនារបស់ខ្លួន ហើយរាល់ទីតាំងនីមួយៗក៏មានលក្ខណៈស្ថា បត្យកម្មដាច់ដោយឡែករបស់ខ្លួនផងដែរ។

ឧបដ្ឋានសាលានៃវត្តមុនីវង្សា បុប្ផារាម ក្រុង Cà Mau ជាវត្តកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ Khmer ត្រូវបានកសាងយ៉ាងល្អប្រណិត។

ក្នុងនោះ វត្តឧត្តរនិកាយតែងត្រូវបានកសាងបែរមុខទៅទិសខាងត្បូង ធ្វើពីឈើមានតម្លៃ រួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយឥដ្ឋ ថ្ម ខ្សាច់ និងក្បឿង។ ដំបូលវិហារមានរាងដូចនំទៀន ដោយមានដំបូល៤ជ្រុងធំទូលាយ រាងដូចកាំបិតស្រួច ជ្រុងស្មើ និង កោងថ្នមៗ និងស្រស់ស្អាត។ ដំបូលវិហារប្រក់ក្បឿងតាមរបៀបវិជ្ជមាន អាវិជ្ជមានអាសនៈខាងក្នុងវិហារមានរូបសត្វដ៏ ពិសិដ្ឋៗចំនួនបួន។

 វិហារកាវដាយនៅសង្កាត់៥ ក្រុង Cà Mau។

ចំណែកវត្តដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវា Khmer វិញ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ព្រះវិហារមានទ្វារ៤ទិសជាប្រចាំ ទ្វារខាងមុខវិហារ២ និងខាងក្រោយ២ និងមានបង្អួចតាមជញ្ជាំងសង្ខាង ហើយមានរាជវត្តជុះវិញព្រះវិហារ។ ខ្លោងទ្វារត្រូវបានកសាងតាមឯកសណ្ធានកំពូលចេតិយ ចាប់ពី១ - ៥កំពូល ឬក៏មានច្រើនតម្រួតលើគ្នា ខាងមុខខ្លោទ្វារមានរូបសត្វតោ ឬក៏ក៏សត្វពស់នាគរាជជាដើម ចំណែកខាងលើដំពូល​ និងក្បាលសរស គល់សរស ទ្វារ ធ្នឹមទទឹង ពិដាន​ជញ្ជាំងពោលគឺសុទ្ធតែត្រូវបានចម្លាក់ក្បាច់ និងរូបគំនូរស្តីជីវប្រវត្តិរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ។

វត្ត Quang Đế របស់ជនជាតិ Hoa នៅសង្កាត់២ ក្រុង Cà Mau។

រីឯកស្តីវិហាយកាវដាយវិញត្រូវបានសាងឡើងដោយចំណុចសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានចំនួន៣ គឺ៖ ខាងមុខ (Hiệp Thiên Đài), រួមមានជាន់សម្រាប់ដាក់កណ្តឹងចំនួន២ឯជាន់កណ្តាក (Cửu Trung Đài) ដេលជាទីតាំងសម្រាប់សកម្មភាពសាសនា។ ចំណែកខាងក្រោយ (Bát Quái Đài) ជាកន្លែងសម្រាប់គោរពបូជាអាទិទេព និងមានក្បូរក្បាច់រចនាទាំងឡាយដែលចម្រុះដោយពណ៌យ៉ាងល្អប្រណិតទៀតផង។

ស្ថាបត្យកម្មនៃវិហារ Bảo Lộc ស្ថិតនៅសង្កាត់៦ ក្រុង Cà Mau។

ចំណែកសាសនាកាតូលិកនៅ Cà Mau សព្វថ្ងៃបណ្តាទីតាំងសម្រាប់គោរពបូជាទាំងនេះត្រូវបានរចនាតាមលក្ខណៈនៃស្ថាបត្យកម្មដ៏ប្រចាំរបស់វិហារទាំងឡាយនៅនៅអឺរ៉ុប។ ខាងមុខមានកំពូល២រាងកណ្តឹងយ៉ាងខ្ពស់ស្រួច ផ្នែកកណ្តាលមានកំពូលរាងចេតិយទាបជាង ចំណែកខាងលើកំពូលវិញមានភ្ជាប់រូបឆ្កាងព្រះយ៉េស៊ូដើម្បីបង្កើតភាពលេចធ្លោ។ បណ្តាវិហារ ទាំងឡាយប្រកបដោយស្ថាបត្យកម្មតាមបែបលក្ខណៈលោកខាងលិច និងការតុបតែងបែបទំនើប។ វិហារជាធម្មតាមានទំហំធំទូលាយសម្រាប់ទទួលភ្ញៀវ និងចាត់តាំងសកម្មភាពនិយមសាសនា។​ មានវិហារមួយចំនួនត្រូវបានកសាងតាមលក្ខណៈស្ថាបត្យ កម្មអាស៊ី និងអឺរ៉ុប បង្កើតបាននូវចំណាប់អារម្មណ៍ទៀតផង៕

Huỳnh Lâm

Tags:

ពង្រឹងសាមគ្គីភាព

សាលាទាន (អាគារសកម្មភាពវប្បធម៌សហគមន៍ Khmer) គឺជាកន្លែងដ៏សំខាន់សម្រាប់ជនជាតិភាគតិចក្នុងការរៀបចំសកម្មភាពវប្បធម៌ ចាត់តាំងពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗ និងការដោះដូរ ជួបជុំ និងចែករំលែកបទពិសោធន៍រវាងគ្នាទៅវិញទៅមក។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយក៏បានរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹងសាមគ្គីភាពក្នុងភូមិស្រុកទៀតផង។

ឆ្ពោះទៅគ្មានតំបន់ជួបលំបាកពិសេសទៀត

ក្រោយរយៈពេល ៥ ឆ្នាំដែោលបានផ្សព្វផ្សាយអនុវត្ត (២០២១-២០២៥) កម្មវិធីគោលដៅជាតិអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមតំបន់ជនជាតិភាគតិច បានរួមចំណែកផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់តំបន់ជនបទដែលមានបងប្អូនជនរួមជាតិភាគតិចរស់នៅច្រើនកុះករទូទាំងខេត្ត Cà Mau ជួយគ្រួសារជាច្រើនមានលក្ខណៈលំនឹងជីវភាព ឈានឡើងចាកផុតពីភាពក្រីក្រ។

ជាមណ្ឌលវប្បធម៌ជំនឿសាសនារបស់ជនរួមជាតិ Khmer

ត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៩៥២ វត្តសិរីវង្សា ពុធធ្លេថ្មី (Hoà Bình Mới) ស្ថិតនៅឃុំ Hoà Bình មិនត្រឹមជាសំណង់នៃស្ថាបត្យកម្មព្រះពុទ្ធសាសនាទក្ខិណានិកាយ Khmerដ៏ស្រស់បំព្រង និងចម្រុះដោយពណ៌ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងត្រូវបានចាត់ទុកថាជា “បេះដូង” នៃវប្បធម៌ជំនឿ ដែលតែងផ្សារភ្ជាប់រវាងសហគមន៍របស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmerទាំងឡាយនៅទីនេះទៀតផង រួមចំណែកធ្វើឱ្យកាន់តែសម្បូរបែបថែមទៀតខាងលក្ខណៈវប្បធម៌ប្រពៃណីរួមរបស់ខេត្ត្ត Cà Mau។

វត្ត Khmer: “សារមន្ទីររស់” នៅកណ្តាលភូមិស្រុក

សម្រាប់តំបន់ភោគផលដូចជាខេត្ត Cà Mau បណ្តាវត្ត Khmer ទាំងឡាយ មិនត្រឹមតែជាសំណង់សាសនាដ៏សក្តិសិទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជា "សារមន្ទីររស់" ដ៏វិសេសវិសាល និងជាកន្លែងអភិរក្ស និងពង្រីកនូវព្រលឹងនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌សម្រាប់បញ្ញវន្តគ្រាប់ជំនាន់ទៀតផង។

លក្ខណៈដ៏ប្រពៃនៃពិធីបុណ្យសែនដូនតា

ប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃ ១៤រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ ថ្ងៃ ១កើត ខែអាស្សុជ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌសែនដូនតា ដែលជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏ធំ និងមានអត្ថន័យសំខាន់មួយរបស់បងប្អូនជនរួមជាតិ Khmer Nam Bộ។

វត្តឃោសិតារាម - សារមន្ទីរសិល្បៈ

ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥ គីឡូម៉ែត្រពីមណ្ឌលនៃសង្កាត់ Bạc Liêu (ចាស់) វត្តឃោសិតារាម (មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិ Cù Lao ឃុំ Hưng Hội) ប្រៀបបាននឹងសារមន្ទីរដែលរស់រវើកសម្រាប់ផ្នែកខាងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្ម Khmer ដែលត្រូវបានថែរក្សា និងអភិរក្សអស់រយៈពេលជាង ១៦០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។

លក្ខណៈបុរាណនៃវត្តចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát)

វត្តរតនារង្សី ចម្ការត្រើយត្បូង (Láng Cát) មានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ Rạch Giá ខេត្ត An Giang ជាវត្ត Khmer បុរាណផងដែរសម្រាប់ខេត្ត An Giang។ វត្តត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាបេតិកភណ្ឌប្តវត្តិសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិតាមសេចក្តីកំណត់លេខ ៩២១-QĐ/BT ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៤។

ចលនាសង្គម ដើម្បីបម្រើសង្គមវិញ

ជនរួមជាតិ Hoa នៅ Cà Mau មានប្រមាណ ៦.២០០ គ្រួសារ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៤.៦២៥ នាក់។ ជនជាតិ Hoaនៅទីនេះ បើទោះជាមិនច្រើនធៀបទៅនឹងខេត្តជិតខាងក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានបញ្ញវន្ត គ្រូបង្រៀន និងពាណិជ្ជករយ៉ាងច្រើន។ ពួកគាត់មានស្មារតីសាមគ្គី ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយរស់នៅយ៉ាងចុះសម្រុងជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដទៃទៀត។

ទេសភាពវត្តពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ)

វត្តសិរីពោធិមង្គល ពុតធ្លេចាស់ (Hoà Bình Cũ) មានទីតាំងស្ថិតនៅទីរួមស្រុក A1 ឃុំ Hoà Bình ខេត្ត Cà Mau ជាវត្ត Khmer បុរាណមួយដែលត្រូវបានផ្តើមកសាងក្នុងឆ្នាំ ១៥៥៦។ នេះក៏ជាវត្តដែលមានសគុណលើបដិវត្តន៍ផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែបានឆ្លងកាត់ជាច្រើនសម័យកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ វត្តពុតធ្លេចាស់នូវតែរក្សាបានតម្លៃផ្នែកខាងស្ថាបត្យកម្មបែបប្រពៃណីបុរាណ ព្រមទាំងក្លាយជាកន្លែកទេសចរណ៍ជំនឿសានសាដ៏សំខាន់ផងដែរសម្រាប់សហគម Khmer នៅភូមិភាគ។

អស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មវត្ត Vĩnh Hưng

ទីក្រុង Cần Thơ ជាក្រុងមួយដែលភ្ជាប់ជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអត្តសញ្ញាវប្បធម៌ដ៏យូរឡុងណាស់មកហើយ។ នេះក៏ជាតំបន់ទីតាំងដែលសម្បូរដោយសំណង់ខាងសាសនានៃវត្តអារាមរបស់បណ្តាជនជាតិជាបងប្អូន Kinh - Khmer - Hoa ដ៏ល្បីរន្ទឺ មានដូចជា៖ វត្តស្រឡូង (Chén Kiểu) វត្តសំរោង វត្តលោកយាយ Thiên Hậu និងវត្ត Đất Sét រាល់វត្តនីមួយៗតែងមានលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មដ៏ពិសេសផ្ទាល់ខ្លួន និងមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំទៀតផង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជិតឆ្ងាយមកគោរពបូជា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះមានវត្ត Vĩnh Hưng ផងដែរ។

សហគ្រាស - ម៉ាក