ក្នុងជីវភាពវប្បធម៌ និងជំនឿសាសនារបស់ប្រទេសជាច្រើន និងគ្រប់ជាតិសាស្ត្រនិយាយរួម ពេលរំលឹកអំពីរូបភាពនៃសត្វទន្សាយ យើងគិតភ្លាមមួយរំពេចអំពីព្រេងសំណាង និងរឿងដែលល្អៗ ហើយវាជានិមិត្តរូបនៃបង្កបង្កើតប្រភពធនធានមនុស្សភាពស្លូតបូត ក្តីស្រលាញ់ និងគួរឱ្យស្រឡាញ់។
ប្រជាជន Khmer ប្រារព្ធពិធីថ្វាយព្រះច័ន្ទនៅរាត្រីពេញបូរមី ខែកក្តិក ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីរំលឹកដល់គុណរបស់ទន្សាយសសបណ្ឌិត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ដើម្បីបួងសួងឱ្យរដូវកំណើនផល ប្រជាជនរស់នៅបានសុខសន្តិភាព។ (ក្នុងរូបថត៖ ពិធីថ្វាយព្រះច័ន្ទក្នុងឱកាសបុណ្យអកអំបុក សំពះព្រះខែរបស់ជនរួមជាតិ Khmer នៅទីធ្លាវត្ត)។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សម្រាប់ជនរួមជាតិ Khmer ដែលជាសញ្ញាតិភាគច្រើនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា រូបភាពនៃសត្វទន្សាយមានតួនាទី និងមុខតំណែងដ៏សំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ពួកគេ។ វាជានិមិត្តរូបសាសនា និងជានិមិត្តរូបខាងយុត្តិធម៌ សុភមង្គល និងសំណាងល្អទៀតផង។
គុណសម្បត្តិរបស់សត្វទន្សាយគឺមានភាពឆ្លាតវៃ ក្លាហាន និងលះបង់ដោយស្មោះស្ម័គ្រចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលត្រូវបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ យោងតាមរឿងព្រេងបុរាណ Khmer…។ បណ្តារឿងរ៉ាវសម្រាប់បកស្រាយពីប្រភពដើម និងទាក់ទងចាមួយបុណ្យទានប្រពៃណី វត្តអារាម និងជាតិតកនៃដំណើរជីវិតរបស់ព្រះសក្សមុណីគោតមនៃយើង។ ក្នុងចំណោមនោះ មានពីធីបុណ្យអកអំបុក សំពះព្រះខែ។ ជាពិធីបុណ្យមួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យដែលជាប់ទាក់ទងនឹងសាសនាដែលត្រូវបានប្រារព្ធឡើងដោយប្រជាជន Khmer ដើម្បីរំលឹកដល់ព្រះពោធិសត្វ (ដែលបាន យោងកំណើតជាសត្វទន្សាយ)។
ខុសពិជនជាតិ Kinh ក្នុងចំណោមសត្វទាំង ១២ រាសីចក្ររបស់ Khmer បានសំដៅលើសត្វទន្សាយជំនួសឱ្យសត្វឆ្មាជាសត្វរាសីចក្រទី៤។ ពីព្រោះពួកគេជឿថាទន្សាយគឺជាបុព្វជាតិរបស់ព្រះពុទ្ធ។
យោងតាមរឿងព្រេងនិទានបានចារថា៖ “ទន្សាយគឺជាបុព្វជាតិរបស់ព្រះពុទ្ធសក្យមុនីនាមសស បណ្ឌិត ដែលមានព្រះហឫទ័យមេត្តាករុណាគ្មានព្រំដែន បានបូជាកាយដើម្បីជួយសង្គ្រោះអាយុជីវិតរបស់ព្រះឥន្ទ្រ (ព្រះចៅអធិរាជនៃស្ថានសួគ៌បានប្រែកាយជាមនុស្សចាស់ជរាវេទនា ទន់ខ្សោយ និងឃ្លានរហូតដល់ជិតក្ស័យមរណា) ដោយលោតចូលទៅក្នុងគំនរភ្លើង សម្រាប់ជាអាហារដើម្បី ជួយ សង្គ្រោះជីវិតរបស់តាបស្សនោះ។ យោងតាមរឿងនិទាននេះបានកើតឡើងនៅថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែ កក្តិក។ ដូច្នេះ សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ ឱ្យតែល់ថ្ងៃពេញបូរណ៌មី ខែកក្កិតរៀងរាល់ឆ្នាំ គយគន់ព្រះច័ន្ទពេញវង់ គេហាក់បីដូចបានឃើញរូបភាពដូចជាកូនសត្វទន្សាយមួយក្បាលមានជើងខាងមុខទាំងពីរកំពុងត្រៀមលូតចូលក្នុងគំនរភ្លើង”។
ក្រៅពីនោះ ក្នុងចំណោមសត្វតំណាងឱ្យរាសីទាំង ១២ របស់ Khmer ទន្សាយគឺជាសត្វរាសីចក្រទីបួន។ វាបានជំនួសឱ្យសត្វឆ្មាបើប្រៀបទៅនឹងជនជាតិ Kinh និង Hoa។ ប្រជាជន Khmer ជឿថាទន្សាយជាសត្វមួយក្នុងចំណោមសត្វដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាមានបញ្ញាឆ្លាតវៃបំផុតក្នុងចំណោមសត្វទាំង ១២។ ឆ្លាត និងមានធនធានជាមួយនឹងសមត្ថភាពក្នុងការសម្របខ្លួន និងយកឈ្នះលើគ្រប់កាលៈ ទេសៈទាំងអស់។
ប្រជាជនខ្មែរជឿថារៀងរាល់រាត្រីព្រះច័ន្ទពេញបូណ៌មី ខែកក្តិក ក្នុងព្រះច័ន្ទតែងមានរូបភាពសត្វទន្សាយពណ៌សមួយក្បាលដែលជាបុព្វជាតិរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធនៃយើង។ ដូច្នេះ ពិធីថ្វាយព្រះច័ន្ទក្នុងឱកាសបុណ្យអកអំបុក សំពះព្រះខែ ក៏មានប្រភពចាប់ពីនោះមក គឺដើម្បីរំលឹកដល់បុព្វជាតិរបស់ព្រះពុទ្ធ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ជារៀងរាល់ឆ្នាំឱ្យតែដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែកក្តិក ប្រជាជន Khmer តែងប្រារព្ធពិធីបុណ្យថ្វាយព្រះច័ន្ទតាមប្រពៃណីនៃព្រះពុទ្ធសាសនាទក្ខិណានិកាយ។ ពិធីបុណ្យថ្វាយព្រះច័ន្ទ គឺដើម្បីរំលឹកដល់គុណធម៌របស់សសបណ្ឌិតទន្សាយដែលបានថ្វាយខ្លួនជាទានដើម្បីទទួលបានការត្រាស់ដឹង ដែលជាបុព្វជាតិរបស់ព្រះពុទ្ធសំណគោតមនាសម័យបច្ចុប្បន្ននេះឯង។ ឬក៏និយាយបែបផ្សេងទៀត ដើម្បីតបស្នងគុណដល់ព្រះច័ន្ទដែលបានការពារផលដំណាំ និងនាំមកនូវអាកាសធាតុអំណោយផលប្រចាំឆ្នាំ។ តាមរយៈនោះ រូបភាពរបស់សត្វទន្សាយបានក្លាយជានិមិត្តរូបមួយក្នុងព្រះ ពុទ្ធសាសនាផងដែរ៕
Chanh Đa
